فرآیند استخدام و ارزیابی شایستگی کارمندان و مدیران بسیار پیچیده است. ممکن است کارفرما نتواند بهترین فرد را برای کار مورد نظر پیدا کند یا برای جانشین پروری یا ارتقا دچار چالش شود. درنتیجه در این شرایط باید از روش های روانشناس صنعتی و سازمانی و منابع انسانی کمک گرفت که کانون ارزیابی یا assessment center یکی از آنها است. کانون ارزیابی موقعیتی بسیار خاص و پیچیده است. این یک رویکرد برای ارزیابی شایستگی افراد در موقعیت های شغلی مختلف است.
کانون ارزیابی چیست؟
کانون ارزیابی، که گاهی اوقات به عنوان «AC» از آن یاد میشود، یک عملکرد منابع انسانی است که برای ارزیابی کارکنان برای شناخت شایستگی های عمومی و تخصصی مدل شایستگی آن سازمان استفاده میشود. کانون ارزیابی مکان یا موقعیت خاصی نیست که تنها یک تکنیک برای پیدا کردن بهترین فرد برای پست های شغلی باشد. درنتیجه مکان کانون ارزیابی ممکن است از فضای اداری تا هتل متفاوت باشد.
البته کانون ارزیابی بیشتر برای پست های مدیریتی استفاده میشود. اگرچه با افزایش تعداد متقاضیان شغل برای یک موقعیت کاری واحد، کانون ارزیابی به روش رایج تری برای انتخاب تبدیل شده است. کانون ارزیابی با ارائه ترکیبی از وظایف و فعالیت ها، شایستگی داوطلب را برای شغل مورد آزمایش قرار میدهد. این وظایف بیشتر مربوط به نقش شغلی است که داوطلب درخواست میکند. مدت زمان قالب کانون ارزیابی ممکن است با توجه به نقش شغلی متفاوت باشد. ممکن است یک روز کامل یا شاید دو روز طول بکشد.
کانون های ارزیابی چه روش هایی دارد؟
روش های کانون ارزیابی به شرح زیر است البته به تعدادی موارد که در مورد آن قبلاً توضیح داده ایم اشاره نمی کنیم.
- کار گروهی
- بحث گروهی
- ایفای نقش
- کارتابل
- بازی های مدیریتی
- ارائه مطلب
1. معرفی
معرفی به ارزیاب شوندگان این امکان را میدهد که یکدیگر را بشناسند و تضمین میکند که کارفرمایان اولین تصور را از توانایی های کلامی، رفتار و زبان بدن متقاضیان به دست می آورند. به عنوان بخشی از این معرفی، متقاضیان باید رزومه و یک نمای کلی از سوابق شخصی خود را ارائه دهند. با این حال، باید قبل از معرفی متقاضیان کارهای دیگری نیز انجام شود. یعنی باید از شرکت کنندگان استقبال شود، شرکت معرفی شود و یک نمای کلی از آنچه در پیش است ارائه داده شود.
2. ارائه
در مرحله ارائه، متقاضیان در مورد یک موضوع مشخص ارائه ای آماده میکنند. محتوای این ارائه ممکن است یک موضوع سیاسی، تجاری یا اجتماعی، چیزی از صنعت یا محیط کاری خاص باشد. این ارائه در مورد یک موضوع عینی است، نه یک فرضیه نظری. برای سنجش توانایی ارزیاب شوندگان در زمان های بحرانی، به متقاضیان فقط زمان کمی برای آماده سازی داده میشود تا توانایی خود را برای مقابله با استرس آزمایش کنند. انتقادات و سوالات در طول ارائه مجاز است تا فشار را حتی بیشتر افزایش دهد!
3. بازی نقش
این روشی است که در آن به افرادی که برای کار درخواست داده اند، موقعیت کاری داده میشود. در این شرایط افراد باید وظایف و مسئولیت های موقعیت شغلی مورد نظر را انجام دهند. کارفرما، افراد را بر اساس شایستگی و توانایی آنها در کنار آمدن با شرایط ارزیابی میکند. این روش برای ارزیابی برخی از شایستگی ها مانند ارتباط، قاطعیت و غیره موثر است.
4. تمرین صندوق پست
تمرین «صندوق پست» یکی دیگر از روش های کانون ارزیابی است که در آن متقاضی بر اساس توانایی خود در انجام وظایف مربوط به شغل مورد ارزیابی قرار میگیرد. در این روش، متقاضیان قرار است در یک زمان معین، برخی از وظایف مرتبط با شغل را انجام دهند.
در حقیقت اگر میگوییم تمرین صندوق پست به این علت است که در این نوع آزمون، یک صندوق پستی کامل به متقاضیان ارائه میشود که حاوی تعداد زیادی کار و مسئولیت است. همه اینها باید به سرعت رسیدگی شود، که نیاز به قاطعیت و مهارت های سازمانی متقاضیان دارد. تمرینات صندوق پست موقعیت کاری را شبیه سازی میکند تا مهارت های سازمانی و قاطعیت را در شرایط بحرانی آزمایش کند. این به متقاضیان این فرصت را میدهد تا نشان دهند که میتوانند تحت فشار زمان، به خوبی کار کنند. کسانی که این وظیفه را تعیین میکنند میتوانند با اضافه کردن وظایف بیشتر در زمان کوتاه تر، فشار را بیشتر افزایش دهند. در ادامه این آزمون، مصاحبه ای صورت میگیرد که در طی آن متقاضی توضیح میدهد که چرا برای انجام وظایف، روشی را که انجام داده است انتخاب کرده است. به عنوان مثال، در هنگام استخدام نویسنده آگهی های تبلیغاتی، فرد وظیفه دارد تا در زمان معین، یک نسخه آگهی فروش برای یک محصول خاص بنویسد.
5. مصاحبه مبتنی بر شایستگی
این روشی است که در آن یک مصاحبه کننده مجموعه ای از سوالات از پیش تعیین شده را از مصاحبه شونده میپرسد. هر مجموعه از سوالات بر مهارت خاصی تمرکز دارد. در نتیجه، این مصاحبه ها سیستماتیک تر هستند و بینش های معناداری در مورد شخص متقاضی و شایستگی مورد بررسی ارائه میدهد.
6. مطالعه موردی
در این روش به ارزیاب شوندگان یک مطالعه موردی به همراه برخی اسناد داده میشود تا آن را تحلیل کنند. ارزیاب شوندگان باید مطالعه موردی را طی کرده و نتیجه گیری کنند. پس از نتیجه گیری قرار است فرد متقاضی گزارش مختصری ارائه دهد. ارزیاب شوندگان بر اساس مهارت های حل مسئله و ارائه ارزیابی میشوند.
7. بحث گروهی
تحت این روش، گروهی از افرادی که برای موقعیت شغلی درخواست داده اند، این فرصت را پیدا میکنند که درباره موضوعی به تفصیل بحث کنند. بحث گروهی معمولاً با هدف ارزیابی مهارت ها و شایستگی های زیر از ارزیاب شوندگان انجام میشود:
- مهارت های ارتباطی
- مهارت های رهبری
- اعتماد به نفس
- آگاهی از صنعت مورد نظر
- استدلال های منطقی
چه کسانی از کانون های ارزیابی استفاده میکند؟
استفاده از کانون های ارزیابی معمولاً بسته به اندازه شرکت متفاوت است. اکثر کوچک و بزرگ، از کانون های ارزیابی عمدتاً برای انتخاب پرسنل استفاده میکنند. از سوی دیگر، شرکت های بزرگ سازمانی نیز ممکن است از آن برای توسعه داخلی استفاده کنند. در هر صورت استفاده از کانون ارزیابی چیزی منحصر به فرد نیست و باید با توجه به شرایط سازمان استفاده شود.
چه کسی کانون ارزیابی را نظارت میکند؟
کانون های ارزیابی میتوانند توسط خود شرکت ها به تنهایی یا با حمایت متخصصان خارج از سازمان (به عنوان مثال مشاوران یا روانشناس صنعتی سازمانی) انجام شوند. داوطلبان به صورت انفرادی یا گروهی با آزمون های مختلف مواجه و مورد ارزیابی قرار میگیرند. همانطور که پیشتر گفته شد، وظایف میتواند از مصاحبه های فردی گرفته تا نقش آفرینی موقعیتی متغیر باشد.
کانون ارزیابی چه مزایایی دارد؟
به طور کلی کانون های ارزیابی نه تنها برای کارفرمایان فوایدی دارد، بلکه برای ارزیاب شوندگان نیز فرصت هایی را فراهم میکند. در ادامه برخی از آنها را آورده ایم:
- این به انتخاب فرد مناسب برای کار کمک میکند و روش انتخاب منصفانه ای است.
- به متقاضیان اجازه میدهد تا طیف گسترده ای از مهارت ها و شایستگی های خود را به نمایش بگذارند که در غیر این صورت نمیتوانستند نشان دهند.
- درک بهتری از موقعیت شغلی به داوطلب ارائه میدهد.
- این به غربالگری چندین متقاضی به طور همزمان کمک میکند.
- به مصاحبه کننده اجازه میدهد تا عملکرد موجود را ارزیابی کند و عملکرد آینده را در همان زمان پیش بینی کند.
- این به متمایز کردن نامزدهایی که روی کاغذ شبیه به نظر میرسند کمک میکند.
چگونه برای کانون ارزیابی آماده شویم؟
شاید تصور اینکه دائماً عملکردتان توسط کارفرمایان مورد نظارت و قضاوت قرار بگیرد، نگران کننده باشد. در ادامه راه هایی را آورده ایم که میتوانید برای عملکرد بهتر انجام دهید:
- درباره سازمان و اهداف آن بخوانید.
- در مورد مهارت هایی که کارفرما به دنبال آن است بیاموزید. شرح شغل را مرور کنید تا ایده ای در مورد آنچه کارفرما به دنبال آن است به دست آورید.
- از موضوعات مرتبط با حوزه کاری خود آگاه باشید.
- مهارت های ارتباطی خود را از قبل با شخص دیگری تمرین کنید.
- اعتماد به نفس داشته باشید و همه چیزهایی را که در مورد شغل مورد نظر لازم است بدانید، بیاموزید.
منابع: xobin.com، personio.com